آشنایی با ایدز

تفاوت اچ آی وی (HIV) با ایدز (AIDS) چیست؟

اچ آی وی مخفف ویروس نقص ایمنی انسانی است. ویروسی که سبب صدمه به دستگاه ایمنی بدن می شود .هنگامی که فرد مبتلا به HIV می شود،ویروس به تدریج شروع به از بین بردن سیستم ایمنی میکند و به این ترتیب بدن نمیتواند حتی با بیماریهای جزئی مقابله کند و فرد مستعد ابتلا به انواع بیماریها میشود. وقتی که پیشرفت ویروس باعث ایجاد بیماریها در فرد گردد، وضعیتی به نام ایدز  ایجاد میشود. در نتیجه، عوامل عفونی و بیماریهای دیگر فرصت مبتلا کردن انسان را پیدا‌ می کنند و موجب پیدایش علائم و نشانه‌های گوناگونی در بدن می‌شوند.

 HIV چگونه منتقل می شود؟

HIV  از طریق تماس جنسی با فرد آلوده منتقل می شود. تماس جنسی هنگامی می تواند سبب سرایت HIV شود که یک فرد  مبتلا بهHIV باشد (که شاید خودش هم از آن آگاه نباشد) و تبادل یا تماس با مایعات حاوی ویروس (خون، منی ، ترشحات پیش از انزال، ترشحات تناسلی زن) رخ دهد. بنابراین تماس جنسی مرد با مرد، مرد با زن، زن با زن در این شرایط می تواند موجب سرایت شود.

HIV از طریق استفاده مشترک از سرنگ یا سرسوزن (جهت تزریق مواد) یا به طور محدودتر از طریق تزریق خون یا فراورده های خونی آلوده نیزگسترش می یابد. همچنین نوزاد یا کودک زنی که مبتلا به HIV می باشد ممکن است قبل یا هنگام زایمان یا از طریق تغذیه از شیر مادر به این ویروس آلوده شود.امکان ابتلای کارکنان بخش های بهداشت و درمان از طریق فرورفتن سوزن آلوده به خون حاوی ویروس به بدنشان یا بعد از ورود خون آلوده به زخم باز یا اعضاء مخاطی (به عنوان مثال چشم یا داخل بینی) به HIV وجود دارد. بعضی افراد از اینکه HIV از راههای دیگری منتقل شود ، نگرانند، هرچند که هیچ مدرک علمی دال بر صحت این نگرانی ها تا کنون گزارش نشده است.چرا که اگر HIV از راههای دیگر منتقل می شد ( مثلا از طریق هوا،آب یا حشرات )، گستره موردهای گزارش شده ایدز بسیار متفاوت از وضعیت کنونی می بود.

با وجودیکه HIV در میان افراد خانواده ساکن در یک خانه منتقل شده است ولی این شیوه انتقال بسیار نادر میباشد.احتمال می رود این انتقال از طریق تماس پوستی یا غشاء های مخاطی با خون آلوده صورت گرفته باشد.برای جلوگیری از چنین اتفاقات نادری، مراقبتهای لازم در تمام زمینه ها از جمله در منزل باید انجام گیرد تا از در معرض خطر قرار گرفتن افراد با خون افراد مبتلا به HIV یا افراد دارای ریسک ابتلا به HIV یا کسانی که ابتلا یا احتمال ابتلای ایشان نامشخص است جلوگیری به عمل آید.دست ها و دیگر نقاط بدن باید پس از تماس با خون یا دیگر ترشحات بدن سریعا شسته شوند و سطحهایی که روی آنرا خون پوشانده باید به درستی ضد عفونی شوند.

فعالیتهایی که انتقال اچ آی وی (HIV ) را تسهیل می کنند:    

تماس جنسی بدون استفاده از کاندوم  

تماس جنسی در مواقع ابتلا به سایر بیماریهای آمیزش 

ورود مستقیم خون آلوده به ویروس از طریق سوزنهای تزریق مواد ، تزریق خون یا بعضی فراورده های خونی آلوده، فرورفتن اتفاقی سوزن در سیستمهای خدمات بهداشتی  

انتقال از مادر به نوزاد  

از طریق تاتو، خالکوبی، سوراخ کردن گوش یا دیگر اعضا بدن ، ختنه، طب سوزنی با سوزنها با ابزارهای غیر استریل

بوسه :

تماسهای عادی از طریق بوسه با دهان بسته یا در اصطلاح بوسه عادی HIV را انتقال نمی دهد.به خاطر احتمال تماس با خون هنگام “بوسه فرانسوی” یا بوسه با دهان باز، توصیه شده است که از انجام این عمل با فردی که وضعیت ابتلائش را نمی‌دانید دوری نمایید. هرچند گفته میشود احتمال ابتلا به اچ آی وی  از طریق بوسه با دهان باز بسیار ناچیز است.

بزاق، اشک و عرق :

 در بعضی از بیماران مبتلا به ایدز ، HIV در بزاق و اشک به مقدار بسیار ناچیزی یافت شده است.درک این نکته مهم است که وجود مقدار بسیار ناچیز HIV در مایعات مترشحه بدن لزوما به مفهوم انتقال HIV توسط این ترشحات نمی باشد. HIV در عرق بدن افراد مبتلا یافت نشده و هرگز دیده نشده است که تماس با بزاق، اشک و عرق بدن فرد مبتلا باعث انتقال HIV شود.

شخص از طرق زیر به HIV مبتلا نمی شود :  

تماسهای روزمره با افراد مبتلا به اچ آی وی مانند دست دادن  

اهداء خون  در صورت استریل بودن وسایل خونگیری  

شنا کردن در استخر  

نشستن روی توالت فرنگی  

استفاده از رختخواب ، غذا یا ظروف غذاخوری فرد مبتلا  

از طریق نیش پشه یا گازگرفتگی حیوانات  

از اشک یا بزاق  

استفاده از استخر

اگر آمیزش جنسی قبل از انزال متوقف شود آیا باز هم خطر دارد؟

لازم به ذکر است در مقاربتها حتی اگر انزال (خروج منی از آلت مرد) هم رخ ندهد، امکان سرایت HIV وجود دارد. چون ترشحات پیش از انزال هم حاوی ویروس است.

در صورت ارتباط جنسی با شخص مبتلا (مرد با زن / مرد با مرد)، احتمال مبتلا شدن کدام یک بیشتر است؟

خطر انتقال ویروس HIV در مردان همجنس گرا بیشتر و تقریبا دو برابر مردان دگرجنس گرا است. همچنین خطر دریافت ویروس در مردان همجنس گرا درافراد مفعول بیشتر است. احتمال انتقال آلودگی در هر بار آمیزش جنسی از مرد به زن (نزدیکی مهبلی) در حدود 1/1 درصد است و احتمال انتقال آلودگی از زن به مرد (نزدیکی مهبلی) در حدود3/0درصد می‌باشد

آیا حتی یک بار تماس جنسی هم ممکن است منجر به سرایت HIV شود؟

 بلی با این که احتمال سرایت در یک رابطه جنسی بسیار کم است، هرگز صفر نیست و حتی مردانی وجود دارند که تنها با یک بار نزدیکی با زن HIV. مثبت مبتلا شده‌اند یا زنانی که با یک بار آمیزش با مردان HIV مثبت دچار شده‌اند.

در چه مواقعی احتمال سرایت از راه جنسی بیشتر می‌شود؟

اگر زخم یا عفونت تناسلی وجود داشته باشد، اگر تماس جنسی با خشونت یا اجبار باشد، اگر فردی شرکای جنسی متعدد داشته باشد و نیز در مقاربت خشک خطر سرایت بیشتر است. همچنین در آمیزش جنسی مقعدی (مقاربت از راه پشت) احتمال سرایت بیشتر از راه مهبلی است. ازدواج موقت ( صیغه) چون معمولاً طرفین سابقه ازدواج های منجر به طلاق یا موقت متعدد با دیگر افراد هم دارند یک عامل گسترش بیماریهای مقاربتی و از جمله ایدز می تواند باشد.

آیا استمناء ممکن است موجب ایدز شود؟

استمنا به معنی استفاده از دست برای تحریک اندامهای جنسی است که معمولا برای رسیدن به اوج احساس جنسی (ارگاسم) بکار می‌رود و توسط خود فرد یا شریک جنسی او انجام می شود. سرایت HIV در نتیجه استمنا تقریباً ناممکن است.

آیا معاشقه (بدون آمیزش جنسی) باعث سرایت می‌شود؟

HIV از راه تماس های سطحی (بوسیدن، در آغوش گرفتن، لمس بدن) که عشق بازی یا معاشقه خوانده می‌شود و کارهایی مثل غذا خوردن در ظروف مشترک، استفاده از حمام یا استخر مشترک انتقال نمی یابد. البته بوسة فرانسوی که با مکیدن لبها و زبان طرف مقابل انجام می شود ممکن است باعث سرایت HIV شود.